 |
|
ตราประจำจังหวัด
: เป็นรูปพระนารายณ์ประทับยืนบนแท่นหน้าพระปรางค์สามยอด
ความหมาย
: เพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ที่ทรงสถาปนาลพบุรี เป็นเมืองหลวง เมื่อ พ.ศ. 2208 และสร้างความเจริญรุ่งเรืองให้กับแผ่นดินลพบุรี นับอเนกอนันต์ ส่วนรูปพระปรางค์สามยอดนั้นเป็นโบราณสถานที่ถือเป็นสัญลักษณ์เมืองลพบุรี
|
 |
คำขวัญประจำจังหวัดลพบุรี
วังนารายณ์คู่บ้าน ศาลพระกาฬคู่เมือง ปรางค์สามยอดลือเลื่อง
เมืองแห่งดินสอพอง เขื่อนป่าสักชลสิทธิ์เกริกก้อง แผ่นดินทองสมเด็จพระนารายณ์
ความหมาย
: เป็นคำขวัญที่แสดงให้ทราบสถานที่สำคัญ ที่เป็นโบราณสถานที่สำคัญที่เด่นของ จังหวัดลพบุรี ได้แก่ พระนารายณ์ราชนิเวศน์ ศาลพระกาฬ พระปรางค์สามยอด เป็นจังหวัดที่มีการทำ ดินสอพองมาตั้งแต่โบราณ และเป็นดินสอพองที่ดีที่สุดในเมืองไทย เป็นเมืองที่มีความเจริญรุ่งเรือมากที่สุดในทุกด้านหรือที่เรียกว่ายุคทอง คือในช่วงรัชสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช
|
 |
|
พิกุล (Bullet Wood)
: ชื่อวิทยาศาสตร์ Mimusops elengi Linn.
ลักษณะ
: เป็นไม้ยืนต้นสูง 10-20 เมตร เรือนยอดแน่นทึบ เปลือกสีเทาอมน้ำตาล ใบเดี่ยวเรียงสลับ แผ่นใบรูปไข่แกมรูปหอก กว้าง 2-5 เซนติเมตร ยาว 5-10 เซนติเมตร ปลายเรียว มีดอกสีขาวปนเหลือง กลิ่นหอม ออกดอกตามง่ามใบ ออกดอกตลอดปี ผลรูปไข่ปลายแหลม กว้างประมาณ 1.8 เซนติเมตร ยาว 3 เซนติเมตร ผลสุกสีแสด เนื้อในผลสีเหลือง รสหวาน มี 1 เมล็ด ปลูกเป็นไม้ประดับและให้ร่มเงา ขยายพันธุ์โดยใช้เมล็ด
|
 |
|
แผนที่จังหวัดลพบุรี
ความเป็นมาของจังหวัดลพบุรี
: ลพบุรีเป็นเมืองที่มีประวัติศาสตร์อันยาวนานเพราะปรากฏร่องรอยการอยู่อาศัยของมนุษย์ติดต่อกันนานนับแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ ไม่น้อยกว่า 3,000-4,000 ปีมาแล้ว จากการค้นพบหลักฐานทางโบราณคดีจำนวนมาก และมีหลักฐานเอกสาร จารึกกล่าวถึงเมืองลพบุรี อยู่หลายประการเช่นในพุทธศตวรรษที่ 11-15 มีหลักฐานคือพงศาวดารเหนือกล่าวถึงพระยากาฬวรรรณดิศได้ให้พราหมณ์ยกพลมาสร้างเมืองละโว้ตั้งแต่ พ.ศ.1002
นอกจากนี้ยังมีตำนานชินกาลมาลีปกรณ์กล่าวถึงการสร้างเมืองหริภุญไชยใน พ.ศ.1204 ต่อมาอีก 2 ปี คือ พ.ศ.1206 ได้ส่งทูตล่องลำน้ำปิงไปเมืองลวปุระทูลขอเชื้อสายกษัตริย์ลวปุระให้ไปปกครอง กษัตริย์ลวปุระจึงได้พระราชทานพระนางจามเทวี พระราชธิดา ให้ไปครองเมืองหริภุญไชย ชื่อเมืองลวปุระในตำนานชินกาลมาลีปกรณ์เป็นที่ยอมรับว่าคือเมืองลพบุรีในปัจจุบัน จึงสรุปได้ว่าลพบุรีคงเป็นเมืองสำคัญเมืองหนึ่ง แว่นแคว้นอื่นจึงได้ยอมรับและขอเชื้อสายไปปกครอง
ในระยะราวพุทธศตวรรษที่ 16-18 ละโว้หรือลพบุรีตกอยู่ภายใต้อำนาจทางการของอาณาจักรกัมพูชาเป็นครั้งคราวปลายพุทธศตวรรษที่18 เกิดความอ่อนแอในอาณาจักรกัมพูชาทำให้รัฐต่างๆ ที่เคยอยู่ใต้อำนาจปลีกตัวเป็นอิสระ รวมทั้งละโว้ด้วย ในราวพุทธศตวรรษที่ 19 ปรากฏหลักฐานว่าเมืองลพบุรี น่าจะเป็นเมืองที่พระเจ้าอู่ทองเคยครองราชย์มาก่อนที่จะย้ายไปสถาปนาอาณาจักรอยุธยา
ในสมัยกรุงศรีอยุธยานี้เองที่ลพบุรีเจริญรุ่งเรืองที่สุด เพราะสมเด็จพระนารายณ์มหาราช (ครองราชย์ พ.ศ.2199-2231) ได้สถาปนาลพบุรีเป็นราชธานีที่สอง หลังแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์มหาราชแล้วลพบุรีขาดความสำคัญลงมากจนกระทั่งถึงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 4 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ได้โปรดสถาปนาเมืองลพบุรีเป็นที่ประทับอีกแห่งหนึ่งจึงเห็นได้ว่าเมืองลพบุรีมีความสำคัญติดต่อกันมา ยาวนานนับพันปี
|